ABD ekonomisi Ekim ayında istihdam alanında yavaşlama sinyalleri verdi. Tarım dışı sektörlerde yalnızca 12.000 kişilik istihdam artışı kaydedilmesi, ekonomistlerin beklentilerinin oldukça gerisinde kaldı. Uzmanlar, bu düşük artışı büyük ölçüde kasırgalar ve devam eden işçi grevlerinin neden olduğu geçici işten çıkarmalara bağlıyor.
Geçtiğimiz ayın istihdam rakamları, bir yandan yaklaşan başkanlık seçimlerinin ekonomik gidişata olan etkisine ışık tutarken diğer yandan iş gücü piyasasının yönünü anlamayı güçleştiren belirsizlikler taşıyor. Eylül ayında 223.000 kişilik işe alımla dikkat çeken istihdam artışı, Ekim’de keskin bir düşüş gösterdi.
Çalışma Bakanlığı’nın raporuna göre işsizlik oranı %4,1 seviyesinde sabit kaldı. Bu oran, iş gücü piyasasında genel anlamda istikrarın sürdüğünü gösterse de, geçici işçi alımlarındaki azalma ve fabrikalardaki grev kaynaklı işten çıkarmalar, tabloyu karmaşık hale getiriyor. Özellikle geçici istihdam hizmetlerinde görülen 49.000 kişilik azalma, gelecekteki işe alımlar açısından bir uyarı işareti olabilir.
Yine de bazı sektörler pozitif performans sergiledi. Sağlık hizmetleri ve kamu kurumlarında toplamda 90.000’e yakın yeni istihdam yaratıldı. Ancak hükümet, kasırgalar ve grevlerin toplamda 100.000 kişilik geçici iş kaybına yol açmış olabileceğini belirtti.
Buna paralel olarak, daha önce açıklanan Ağustos ve Eylül verileri aşağı yönlü revize edildi ve bu iki ay için toplamda 112.000 kişilik daha düşük bir istihdam artışı açıklandı. Bu da, ekonomideki yavaşlamanın yalnızca son aya özgü olmayabileceğine işaret ediyor.
Comerica Bank’tan baş ekonomist Bill Adams, “Ekim ayında yaşanan olağanüstü gelişmeler, verilerin yönünü yorumlamayı zorlaştırıyor. Ancak önceki revizyonlar, büyüme hızının zaten azalmaya başladığını gösteriyor,” şeklinde değerlendirmede bulundu.
Enflasyon Yavaşladı, Ancak Tüketici Huzursuz
Enflasyon, pandemi sonrası zirvesinden gerilese de, tüketicilerin fiyat artışlarından duyduğu rahatsızlık sürüyor. Ortalama fiyatlar hâlâ pandemi öncesine kıyasla %20 civarında daha yüksek seyrediyor. Bu durum, birçok Amerikalı’nın ekonomik toparlanmaya temkinli yaklaşmasına neden oluyor.
Federal Rezerv’in faiz artırımları sayesinde enflasyonda ciddi bir düşüş sağlanmış olsa da, faiz oranlarının önümüzdeki aylarda düşmesi bekleniyor. Uzmanlar, Fed’in bu ay bir faiz indirimi yapabileceğini, Aralık ayında ise bir başka indirimin gelebileceğini öngörüyor. Bu adımlar, tüketici kredileri ve işletme yatırımları açısından bir rahatlama sağlayabilir.
İş Güvencesi Devam Ediyor, Ancak İyimserlik Azalıyor
Eylül ayında iş değiştiren çalışan sayısı son dört yılın en düşük seviyesine indi. Bu gelişme, çalışanların iş bulma konusundaki özgüvenlerinin azaldığını gösteriyor. Ancak işsizlik oranının hâlâ düşük seviyelerde seyretmesi, genel anlamda bir iş güvencesi ortamının sürdüğünü ortaya koyuyor.
Wells Fargo’dan ekonomist Sarah House, “İşgücü piyasasında bir soğuma var, ancak bunun kalıcı bir gerilemeye dönüşüp dönüşmediğini söylemek için erken,” yorumunu yaptı.
Şirketler için işgücü temininde yaşanan zorluklar da yavaş yavaş hafifliyor. Chicago’daki Abt Electronics gibi firmalar, işe alım sürecinde geçmişe kıyasla daha az zorluk yaşadıklarını belirtiyor. Yine de belirli teknik uzmanlıklar için personel bulmak hâlâ kolay değil.
Sonuç olarak, ABD ekonomisi güçlü yönlerini korumakla birlikte, işgücü piyasasındaki dalgalanmalar ve tüketici algısındaki hassasiyet, önümüzdeki dönemde dikkatle izlenmesi gereken sinyaller veriyor.