Günümüz perakende dünyasında son zamanlarda sıklıkla “perakende matematiği” kavramı karşımıza çıkıyor. Söz konusu kavram İngilizce KPI –key performanceindicators– temel performans göstergeleri olarak da adlandırılıyor.
Perakende işi yönetilirken ölçme ve denetim anlamında dört işlemden oluşan rakamların sonuçlarının değerlendirilmesi çok önemlidir. Öncelikle ortaya çıkan göstergeler basit dört işlemle hesaplanmakta, ileri derecede matematik bilgisine gerek yoktur.
Diğer bir deyişle bu yöntem; basit düşünüp, pratik sonuçlara ulaşabilmemize yardımcı olmaktadır.
Perakende matematiğinde kullanılacak veri sayısı arttırılabilir fakat dikkat edilmesi gereken konu çok fazla veriye boğulmadan daha net analizler yapmaktır.
Temel performans göstergeleri diyebileceğimiz oranları, mağaza içi performans değerlendirmesi, yeni mağaza açma veya mağaza kapama kararında, personel performans yönetiminde ve şirket merkezi yönetim değerlendirme ve kontrol aşamalarında kullanabiliriz.
Performans değerlendirmede en önemli konuların başında genel bir şirket ortalaması çıkarmak ve ortalamanın altında ve üstünde kalanları karşılaştırmak, daha da ileri giderek sağlıklı sonuç elde edebilmek açısından sektör ve benzer mağaza karşılaştırmaları yapmaktır. Başarılı netice alabilmek için veriler periyodik olarak ve dönemsel karşılaştırmalarla izlenmeli ve değerlendirilmelidir.
Başlıca göstergelerin neler olduğuna kısaca değinelim; satışa dönüşüm oranı, mağazaya giren kişilerin kaçına satış yapılabildiği; metrekare başına satış: mağazanın her bir metrekaresi başına düşen ciro oranı; ciro kira oranı, mağaza cirosu kiranın ne kadarını karşılıyor, fatura başına adet, kesilen her bir faturanın kaç adet üründen oluştuğu… Söz konusu göstergelere klasik anlamda mağaza başına kârlılığı da her zaman için eklemek gerekiyor.
Performans göstergeleri bize; sistem içindeki sorunlu mağazaların hangileri olduğunu ve hangi konularda diğer mağazalardan ayrıştığını göstererek tedbir almamıza yardımcı olmaktadır. Ortaya çıkan sonuçlar; analiz edilerek seri şekilde sonuç odaklı, verim arttırıcı kararlar almamızda etkili olmaktadır.
Dr. Fatih Anıl
dr.fatihanil@gmail.com
